Nawozy będą jeszcze droższe? - od 2026 roku wchodzi cło węglowe CBAM

O CBAM prawie jeszcze nikt nie pisze i mało jest oficjalnych informacji, choć w ubiegłym tygodniu Sejm zadecydował o wprowadzeniu takich ,,ceł węglowych''. Brakuje informacji ze strony rządu. Jednak najprościej rzecz ujmując, regulacje unijne powodują, że nie opłaca się w UE wytwarzać produktów, których produkcja powoduje duże emisje CO2. Wiele z tych produktów jest więc importowane, ale od 2026 roku będzie na nie nałożona dodatkowa opłata CBAM czyli potocznie mówiąc ,,cło węglowe''.

Copa-Cogeca alarmuje, że właśnie teraz rolnicy w całej Unii odnotowują historycznie niskie, a nawet ujemne marże, w dużej mierze spowodowane gwałtownym wzrostem kosztów produkcji od 2020 r. Nawozy często stanowią ich największy nieunikniony koszt, stanowiąc 15–30% całkowitych kosztów produkcji. W ostatnich latach ceny gwałtownie wzrosły, a nałożenie dodatkowych ceł na nawozy z Rosji i Białorusi spowodowało dalszy wzrost cen o 10–15% we wszystkich krajach pochodzenia.

- Planowane wejście w życie Mechanizmu Dostosowania Cen Węgla na Granicach (CBAM) dla nawozów pierwszego dnia przyszłego roku grozi zaostrzeniem tego kryzysu do bezprecedensowego poziomu. Choć może to brzmieć niewiarygodnie, wiele czynników służących do obliczania CBAM, takich jak wartości referencyjne i wartości domyślne, nie zostało jeszcze ustalonych przez Komisję - poinformowała Copa-Cogeca. - Te techniczne niepewności prowadzą do bardzo rozbieżnych szacunków, wahających się od kosztu CBAM stanowiącego 10% do ponad 30% ceny nawozów. W rezultacie unijni producenci i importerzy nawozów borykają się z dużą niepewnością finansową, uniemożliwiając im składanie dalszych zamówień. Ponieważ 50% dostaw nawozów do UE pochodzi z krajów trzecich, a obecne zapasy pokrywają jedynie około 60% zapotrzebowania na przyszły rok, niepewność ta zagraża handlowi nawozami i ciągłości ich dostępności dla europejskich rolników.

Pomimo tych niepewności, nawet najniższe szacunki wskazują, że CBAM może zwiększyć ceny nawozów o dodatkowe 10–15% w 2026 r., a niektóre scenariusze przewidują wzrost nawet o ponad 30%.

- W obecnej sytuacji rolnicy w UE mogą stanąć w obliczu całkowicie niemożliwego do utrzymania efektu nożyc, w którym nie będą w stanie znieść dalszych wzrostów cen nawozów ani zakłóceń w dostawach. Takie zmiany zagroziłyby rentowności unijnej produkcji rolnej, a także konkurencyjności i odporności szerszego łańcucha żywnościowego, z mniejszą dostępnością surowców i w rezultacie wyższymi cenami dla konsumentów - dodają europejskie organizacje rolnicze.

W obliczu szybko rozwijającego się kryzysu wspólnie apelujemy do Komisji Europejskiej i państw członkowskich o odroczenie wdrożenia CBAM dla nawozów do czasu spełnienia następujących warunków:

1. Wszystkie elementy techniczne określające koszty CBAM zostaną sfinalizowane w sposób zapewniający pełną przewidywalność cen w momencie importu i fakturowania.
2. Wdrożone zostaną skuteczne środki mające na celu kompensację kosztów związanych z CBAM ponoszonych przez rolników, aby zapobiec dalszemu wzrostowi kosztów i chronić konkurencyjność unijnego rolnictwa i łańcuchów dostaw żywności.

- Zapewnienie jasności i przewidywalności obowiązków w zakresie CBAM jest niezbędne, aby importerzy i handlowcy mogli wznowić normalną działalność i zapewnić dostępność nawozów. Tymczasowe zwolnienie nawozów z obowiązku stosowania CBAM do czasu spełnienia tych warunków jest najskuteczniejszym sposobem uniknięcia dalszych wzrostów cen, zapewnienia ciągłości dostaw i wsparcia zrównoważonego rozwoju rolnictwa i produkcji żywności w UE - przekonują organizacje rolnicze.

pod apelem podpisały się:

AIBI – Europejskie Stowarzyszenie Przemysłowych Piekarzy

CEFS – Europejskie Stowarzyszenie Producentów Cukru

CEPM – Europejska Konfederacja Producentów Kukurydzy

CIBE – Międzynarodowa Konfederacja Europejskich Plantatorów Buraków

Coceral – Europejskie stowarzyszenie handlu zbożami, roślinami oleistymi, ryżem, roślinami strączkowymi, oliwą z oliwek, olejami i tłuszczami, paszami dla zwierząt i produktami rolnymi

Copa Cogeca – Zjednoczony Głos Rolników i Spółdzielni w Unii Europejskiej

Europejscy Młynarze – Stowarzyszenie reprezentujące europejski przemysł przemiału pszenicy, żyta i owsa na szczeblu unijnym i międzynarodowym

ELO – Europejska Organizacja Właścicieli Ziemi

EOA – Europejski Sojusz Nasion Oleistych

Starch Europe – Europejski Przemysł Skrobiowy

EFBA – Europejskie Stowarzyszenie Mieszaczy Nawozów

PFP – Pierwotni Przetwórcy Żywności, stowarzyszenie europejskiego przemysłu przetwórstwa żywności